Трактарагорад

Рассунуўшы сосны
Плячамі, што волат,
Пад Мінскам ўздымаецца
Трактарагорад.

Высока кавальскія цэхі
Пасталі
На месцы, дзе немцаў
Ў кацёл заціскалі.
[...]

На новай будове
Працуюць заўзята
Са ўсёй Беларусі
Хлапцы і дзяўчаты.

Хоць многія з іх
Маладыя гадамі,
Але ўжо выдатнымі
Сталі майстрамі.

Слухмяна ім кельма,
I цесля,
I молат...
Тут будзе збудованы
Трактарагорад.

Ўзнімецца горад
У працы няспыннай,
I трактары пойдуць
Шляхамі краіны.

I будуць на полі
Калгасным гадамі
Ад Мінска-сталіцы
Яны пасланцамі.

Каля юрты

Юрта-буда з лямцу і са скуры,
Ледзь прыкметны нізенькі ўваход.
А ў той юрце бабка люльку курыць,
А той бабцы, можа, сотня год.

Кружыць дым, а бабка ўжо не чуе.
Колькі пражыла яна, згадай —
Нас ля юрты праўнучка віншуе,
А імя ў дзяўчыны Маакай.

А сама ўсё сонейка забрала.
Пахвалілі — вочы зацвілі,
Папрасілі — песню заспявала,
Ажно зашумелі кавылі.

I здалося, мары чарадою,
Воблакам над горамі плывуць —
Быць спявачкай хочацца малое.
Ах, яшчэ б сустрэць яе, пачуць!..

Сонца

Зямля ўсю ноч глыбока спала
У цемрадзі і ў туманах,
А сонца раніцай устала
I свет змяніла на вачах.

Спачатку ўспыхнула што свечка
Ды, асвятліўшы берагі,
Аж засмяяўшыся над рэчкай,
Пайшло на поле, на лугі.

Відно ў яго мільён патрэбаў,
Бо не спынялася нідзе,
Але з сярэдзіны ўжо неба
Глядзела — праца як ідзе.

А як ідзе ў людзей старанных,
Як у мурашак, як у пчол.
I, задаволенае, пэўна,
Пайшло хіліцца зноў на дол.

Крыху над борам пастаяла,
Крапулася ялін густых,
Апошні раз пафарбавала
I знікла ў хвалях баравых.

Будзем сеяць, беларусы!

Хутка вызваляцца гонi
З-пад уцiску, з-пад прымусу,
Будзем сеяць, беларусы,
На ўсход сонца чыстым зернем…
Смерць на захад мы павернем!

Мы вясну сваю спаткаем, —
Дождж праменны зацярусiць…
Будзем сеяць, беларусы!
Прыйдзе рунь да нас з расою,
А на захад — смерць з касою.

Зацвiтуць ля новай хаты
Зноўку яблынi i грушы.
Будзем сеяць, беларусы!
Закуваюць нам зязюлi,
Пахаваюць катаў кулi.

Стане поле каласiцца,
Ляжа шоўкавым абрусам,
Будзем сеяць, беларусы!
Закрасуе буйна збожжа.
Нас нiхто скарыць не зможа!

На рыбалцы

Як толькі прыйдзе дзень вясновы
I стане возера сінець,
Я, хоць рыбак не адмысловы,
Люблю за вудачкай сядзець.

Гляджу ў ваду. Ды то ж не жарты
Уклейкі, плоткі, галаўні,
Язі паважныя і карпы,
Што тыя зебры, — акуні.

Як непаседы, верхаводкі
Падскокваюць, вада ў кругах.
Стары шчупак падводнай лодкай
Стаіўся хіжа ў чаратах.

Мянтуз выходзіць палахліва
На шыр з затопленых асок.
Чаму ж такі я нешчаслівы —
Не ўзварухнецца паплавок.

Іду дамоў з пустым праз поле.
Сцяжынка ўсыпана расой.
Жыццё! Я дзякую, што здолеў
Тваёй нацешыцца красой!

Радок габлюеш і стругаеш...

Радок габлюеш і стругаеш,
Каб ён за сэрцы браў глыбей,
А пойдзе ў кнігу — ты чакаеш,
Ці адгукнецца ён табе?

Ці шмат, з парогу да парогу,
Хацінак ён пераступаў,
Бо, выпраўляючы ў дарогу,
Яму ты гэтага жадаў.

Каб людзям быў, як хлеб, патрэбен
I каб высокі быў палёт,
Каб ім так распісацца ў небе,
Як піша часам самалёт!

Прыгожы чалавек

Ва усiх свой густ. Спрачацца можам,
Iсцi да згоды пакрысе,
Але на тым, што ёсць прыгожа,
Часцей згаджаемся мы ўсе.

Што мерай вымярэння служыць?
Няма адзiнай меры тут.
Бывае так: сiвы, нядужы...
— Якi прыгожы! — кажа люд.

Глядзiш — з нябёс не рваў ён зорак,
Маўчун, цiхоня цэлы век.
Мы ж прыглядаемся, гаворым:
— Якi прыгожы чалавек!

Бывае ж так —
Глядзiш, красуня
Размалявана, што бяда,
А хто спазнае, толькi сплюне
I адвярнецца, бо брыда!

Мы аб прыгожым заўжды марым,
Але да нас да ўсiх дайшло:
Прыгожыя — не толькi тварам,
А тыя, ў кiм душы святло.

Тры браты

Над полем мятлюгаю вецер загойкаў,
Тры родных браты узняліся на бойку.

Суровая сцежка да роднае хаты,
Ды моцна трымаюць браты аўтаматы.

Трывожнаю цішшу, марознаю ноччу
Дапытліва ўдаль прыглядаюцца вочы.

Калі пакідалі краіну з баямі, —
Пажоўклае лісце плыло над шляхамі.

Сюды па завеях з іх кожны імкнуўся,
I зноўку пад імі зямля Беларусі.

А поблізу недзе, за зграяй чужынцаў,
Знаёмыя вёскі, дарогі, гасцінцы...

Імкнецца іх трое наперад заўзята:
— Праб'ёмся дадому!
— Праб'ёмся дахаты!

Пісьмо землякам

Я ведаю, — высахнуць слёзы,
Прагоніць чужынцаў народ:
У гневе бары над Бярозай,
I помстаю грукае лёд.

Вы з помстаю выйшлі, — вас многа,
З-пад пушчаў, з-пад хмурых лясоў.
Мы знаем: для нас — перамога,
А гібель — для вырадкаў-псоў.

Дык біце з гаёў і палянаў,
Расплаты наблізіўся час.
Мы з вамі, браты-партызаны!
Страчайце, ідзём мы да вас!

Мы з вамі па зброі адзіны
I разам выходзім на бой,
У родную нашу хаціну
Збяромся адною сям'ёй.

Бандытаў загінуць прымусім,
Прыйшла ім няслаўная смерць.
I будуць сады Беларусі
Ізноўку на волі квітнець.

Вярба над вадою

Як бы засмучоная
Весткай якою,
Стаіць задуменна
Вярба над вадою.

Прыгнулася вельмі,
Як тая бабуля.
Здаецца, што й лісце
На голлях паснула.

Не злічыш убораў,
Што ў рэчку апалі, —
Гады прамінулі,
Як чоўны на хвалях.

Чаго ж яна гнецца,
Не знаючы зморы?
— Там сонца, там месяц
I ясныя зоры.

Пусці, маці!..

Ах, як за акном гармонік грае!
Пусці, маці, выйду, пагуляю,
Я ж яшчэ маленькая, малая,
Ён мяне не можа зазываці...
Пусці, маці!

Толькі раз, я помню, — у нядзелю
З гарманістам трошкі пасядзела...
Сёння ж галава мне забалела,
Ці не чадна вельмі ў нашай хаце?
Пусці, маці!..

Я прайду ціхутка, стану збоку,
Можа, нат паслухаю здалёку, —
З гарманістам я не сяду зноўку,
Абыду, каб толькі не спаткаці...
Пусці, маці!